Σύνοδος Αλάσκας: πολύ θέαμα, μηδέν συμφωνία!

Σύνοδος Αλάσκας: πολύ θέαμα, μηδέν συμφωνία – και τώρα τι για την Ουκρανία;

15 Αυγούστου 2025, Joint Base Elmendorf-Richardson, Άνκορατζ, Αλάσκα. Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν συναντήθηκαν επί τρεις ώρες. Αποτέλεσμα; Καμία συμφωνία κατάπαυσης πυρός ή ειρήνης. Ο Τραμπ έκλεισε λέγοντας πως «η Ουκρανία πρέπει να κάνει μια συμφωνία», αναδεικνύοντας μια γραμμή που φέρνει τις αμερικανικές θέσεις πιο κοντά στη ρωσική απαίτηση για διαπραγμάτευση χωρίς προαπαιτούμενη εκεχειρία.

Τι μπήκε στο τραπέζι (και τι όχι)

• «Άρθρο-5 τύπου» εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία. Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, υποστήριξε ότι ο Πούτιν κατ’ αρχήν δέχθηκε οι ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες να προσφέρουν στην Ουκρανία εγγυήσεις αποτροπής στα πρότυπα του ΝΑΤΟ, όχι ένταξη, αλλά δεσμεύσεις αμοιβαίας άμυνας/αντίδρασης. Πρόκειται για concept, όχι για νομικά κείμενα.
• Καμία συμφωνία για εκεχειρία. Ούτε καν «πάγωμα» γραμμής επαφής. Το σκηνικό ήταν πομπώδες· η ουσία, ισχνή.
• Ρωσικές απαιτήσεις. Σύμφωνα με διπλωματικές διαρροές, η Μόσχα έθεσε ως όρο ευρείες εδαφικές παραχωρήσεις (με αναφορές σε πλήρη έλεγχο του Ντονέτσκ, και ευρύτερα στο Ντονμπάς). Το Κίεβο απέρριψε.

Η αντεπίθεση του Κιέβου με ευρωπαϊκό back-up!

Στις 18 Αυγούστου 2025, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι μεταβαίνει στην Ουάσιγκτον με τους κορυφαίους Ευρωπαίους ηγέτες και τον ΓΓ του ΝΑΤΟ για να κατοχυρώσουν κοινή γραμμή: καμία εδαφική παραχώρηση και εγγυήσεις που να είναι πρακτικές και εκτελεστές (χρηματοδότηση, ανασυγκρότηση στρατού, ενδεχομένως και παρουσία δυνάμεων σε «ζώνη ειρήνης»). Είναι ορατή η πρόθεση να «δέσουν» τον Λευκό Οίκο σε δυτικό πλαίσιο, ώστε να μην υπάρξει διμερής συμφωνία ΗΠΑ-Ρωσίας πάνω από το κεφάλι του Κιέβου.

Πώς το πλασάρουν Μόσχα και ρωσικά ΜΜΕ

Η ρωσική πλευρά μιλά για «πρόοδο» χωρίς λεπτομέρειες, αναδεικνύει την εικόνα ισοτιμίας με τις ΗΠΑ και αφήνει να εννοηθεί προοπτική τριμερούς εφόσον «ωριμάσουν» οι όροι. Η κάλυψη από Kommersant, RIA και TASS υπογραμμίζει: καμία συμφωνία, αλλά επικοινωνιακή νίκη του Πούτιν (επιστροφή στο προσκήνιο, μετατόπιση του Τραμπ σε «εγγυήσεις αντί ΝΑΤΟ»).

Τι σημαίνουν όλα αυτά, χωρίς ζάχαρη;

• Η Αλάσκα ήταν show, όχι strategy. Πίσω από τα κόκκινα χαλιά και τις χειραψίες, κανένα binding outcome. Αν δεν υπάρξει ceasefire-first, οι συνομιλίες μένουν έκθετες στον εκβιασμό της βίας.
• Το «κάντε μια συμφωνία» του Τραμπ ρίχνει το βάρος στο Κίεβο, ενώ εξισορροπεί με την απαίτηση Μόσχας για «ειρήνη με όρους Ρωσίας». Είναι πολιτικά εφικτό στις ΗΠΑ; Μόνο αν οι εγγυήσεις γίνουν σκληρό δίκαιο (συμφωνίες με ψήφο στο Κογκρέσο) και αν η Ευρώπη βάλει χρήμα, βιομηχανία και εκπαίδευση.
• Οι Ευρωπαίοι «κλειδώνουν» το πλαίσιο. Η μαζική παρουσία στο DC σημαίνει: δεν θα περάσει πλάνο με εδαφικές παραχωρήσεις· προτεραιότητα οι εγγυήσεις αποτροπής και η μακροχρόνια ισχύς της Ουκρανίας.

Roadmap 90 ημερών, η «συμφωνία ή αδιέξοδο»

1) Βέλτιστο σενάριο (σπάνιο αλλά game-changing):

• Ceasefire με επιτήρηση και μηχανισμό παραβιάσεων.
• US-EU security compact: ρήτρες άμεσης αρωγής (αεράμυνα, πυρομαχικά, intelligence), προτυποποίηση παραγωγής, πολυετής χρηματοδότηση.
• Αποφυγή «γκρι ζωνών» σε κρίσιμους κόμβους (Χάρκοβο, Ζαπορίζια).
  Αποτέλεσμα: αποτροπή νέας ρωσικής επίθεσης και ανασυγκρότηση ισχύος του Κιέβου.

2) Μεσαίο σενάριο (το πιθανότερο):

• Παρατεταμένη διαπραγμάτευση χωρίς εκεχειρία, με τοπικές κλιμακώσεις.
• Soft-guarantees χωρίς κοινοβουλευτική κύρωση στις ΗΠΑ· η Ευρώπη σηκώνει το οικονομικό βάρος.
• Κίνδυνος «κούρασης» κοινής γνώμης και πίεσης για συμβιβασμούς.

3) Δυσμενές σενάριο (μην το υποτιμήσουμε):

• Ρωσικό κλιμάκωμα για τετελεσμένα πριν από οποιαδήποτε δέσμευση.
• Διαρροές για «πακέτο» με Ντονέτσκ/Λουγκάνσκ ως αντάλλαγμα· πολιτική θύελλα στο Κίεβο (συνταγματικό αδιέξοδο).

Τι πρέπει να απαιτήσει το Κίεβο (και να στηρίξει η Ευρώπη)

• Δεσμευτικές εγγυήσεις με ρήτρες ενεργοποίησης (όχι ευχολόγια): αεράμυνα, πυραυλικά αποθέματα, ISR, κυβερνοάμυνα.
• Αλυσίδα εφοδιασμού made-in-Europe/US για μόνιμη ροή πυρομαχικών.
• Επιτήρηση εκεχειρίας με τεχνολογικό stack (δορυφόροι, UAV, data-sharing) και release conditions για κυρώσεις.
• Διπλωματικό firewall: καμία εδαφική παραχώρηση χωρίς ουκρανική συνταγματική διαδικασία (και δημοκρατική νομιμοποίηση).

Bottom line

Η Αλάσκα δεν έφερε ειρήνη, έφερε όμως ένα νέο πολιτικό προϊόν: εναλλακτικές «ΝΑΤΟ-like» εγγυήσεις. Αν μείνουν marketing, θα αποτύχουν. Αν γίνουν νομικά σφιχτές και χρηματοδοτημένες, μπορούν να λειτουργήσουν ως αποτροπή επόμενου γύρου και να δώσουν στην Ουκρανία το οξυγόνο που χρειάζεται για να επιβιώσει και να ανακάμψει. Τα επόμενα 24ωρα στην Ουάσιγκτον θα δείξουν αν μιλάμε για θέαμα ή για στρατηγική.

Η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν έγινε στις 15 Αυγούστου 2025 στην αεροπορική βάση JBER, Άνκορατζ. Δεν ανακοινώθηκε συμφωνία, η δημόσια ρητορική του Τραμπ ζήτησε από το Κίεβο να «κάνει συμφωνία», ενώ ο απεσταλμένος του μίλησε για «Article-5-like» εγγυήσεις. Η Μόσχα «πούλησε» πρόοδο χωρίς παραχωρήσεις. Η Ευρώπη ευθυγραμμίστηκε με τον Ζελένσκι ενόψει των σημερινών επαφών στην Ουάσιγκτον.